Türk İşaret Dili (TİD)
Türk
İşaret Dili tarihinin Osmanlı dönemine kadar uzanmasına karşın,
TID hakkında Milli Eğitim Bakanlığı'nın 1995'te yayınladığı
görsel bir kılavuz dışında henüz bir yazılı materyal, arşiv
ya da sözlük yoktu. 1 Temmuz 2005 tarihinde 5378 numaralı kanun
ile Özürlüler Kanunu'nda ve ilgili kararnamelerde değişiklikler
yapılmıştır.
Tam
metnine Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın
internet sitesinden ulaşabileceğiniz yeni kanunun işitme
engellilerin eğitimini de kapsayan 15. Maddesinde;
“İşitme
özürlülerin eğitim ve iletişimlerinin sağlanması amacıyla
Türk Dil Kurumu Başkanlığı tarafından Türk işaret dili
sistemi oluşturulur. Bu sistemin oluşturulmasına ve uygulanmasına
yönelik çalışmaların esas ve usûlleri Türk Dil Kurumu
Başkanlığı koordinatörlüğünde, Milli Eğitim Bakanlığı,
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve
Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.” hükmü getirilmiştir.
2012
yılında yayınlanan Türk İşaret Dili Sözlüğü,
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullardaki Türk işaret
dili sözlüğü ihtiyacını karşılamak amacıyla
hazırlanmıştır. Sözlük’te
1986 kelime ve deyim yer almaktadır. Sözlük’te sözcüklerin
anlam karşılıkları değil kavramların işaret dilindeki
karşılıkları verilmektedir. Ellerin ve parmakların aldığı
biçimler ve hareketlerin yönü anlatılarak işaret dili
öğretiminde kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca her
kelime için resim ve el biçimi de ayrıca verilmektedir. Sözlük’te
işaret dili kullanıcılarının gündelik hayatta en çok ve en
yaygın olarak kullandıkları sözcüklere yer verilmiştir.
İşitme
engelli insanların kısmen de olsa ihtiyaçlarına cevap vereceği
umut edilen Sözlük,
hem basılı hem de ağ ortamında kullanıcıların hizmetine
sunulmuştur. Sözlük’ün
ilgililerin ve kullanıcıların eleştiri ve ihtiyaçları
doğrultusunda ağ ortamındaki sürümünün yenilenmesi
düşünülmektedir.
Türkiye'de
ne kadar işitme engelli bulunduğuna dair çelişkili raporlar
vardır. Birleşmiş Milletler raporuna göre bu sayı 2,5 milyondur.
Ancak Milli Eğitim Bakanlığı 1998 Bütçe Raporu'na göre
ülkemizde sadece 400,000 işitme engelli bulunmaktadır. Yine aynı
rapora göre bu nüfusun 120,000'ini çocuklar oluşturmakta ve
sadece 7,000'i okula gitmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder